Vleermuizen

Vleermuizen geven de voorkeur aan gebouwen als zomerverblijf, sommige daarentegen leven alleen in bomen. Veel van hun verblijfplaatsen worden gekozen in gebouwen die tamelijk recent zijn geplaatst (minder dan 25 jaar geleden). De vleermuizen geven de voorkeur aan nauwe ruimten die een droog, tochtvrij en warm onderkomen bieden. Zelfs een barst of een spleet van één centimeter is breed genoeg voor de dwergvleermuizen om de achter gelegen ruimte binnen te gaan. Deze worden dan ook meestal aan de buitenkant van gebouwen aangetroffen, zoals in spouwmuren, onder platte daken, achter gevelbetimmering en daklijsten. Zolderruimten worden zelden gebruikt. Vleermuizen maken geen nesten. De dieren hangen ondersteboven te slapen aan de ruwe wand. Er komt dus nooit nestmateriaal naar binnen. Wel laten zij daar uitwerpselen achter, die echter onder de verkozen warme en droge omstandigheden zeer snel opdrogen en verpulveren. De aanwezigheid van vleermuizen wordt ook vaak verraden door keutels tegen de gevel en op de grond, deze lijken veel op muizenkeutels. Vleermuizen kunnen in de zomer ook overdag actief zijn, in het bijzonder als het in hun verblijf erg warm wordt en als daarin ook nog jonge dieren aanwezig zijn. Zodoende kunnen zij overdag en kort voor het uitvliegen nogal wat lawaai maken. Meestal begint het uitvliegen ongeveer twintig minuten na zonsondergang. Dit moment kan echter verschoven worden onder invloed van het weer en de aanwezigheid van pas geboren jongen. Deze jongen worden tijdens de nacht niet door de vrouwtjes mee genomen. Wel komen pas bevallen vrouwtjes in de loop van de nacht één of meermalen terug in de kraamkamer om de zuigelingen te voeden. Bij het terugkeren in de ochtendschemering vertonen vleermuizen zich als een spectaculaire zwerm in de buurt van de invliegopening. Dit gedrag kan men vanaf maart tot november waarnemen.

Vleermuizen paren meestal in de herfst, maar soms ook in de winter of in het voorjaar. Hierbij lokken de mannetjes de vrouwtjes met zeer karakteristieke geluiden naar speciale paarverblijven die fanatiek tegen rivalen verdedigd worden. De vrouwtjes verzamelen zich in het voorjaar in zogenaamde kraamkamers, die van mei tot augustus gebruikt worden. In deze verblijven wonen de dieren soms jaar in jaar uit. Meestal verhuizen zij in deze tijd echter op voor ons willekeurige momenten en nemen ze hun jongen van het ene onderkomen naar het andere mee. Door deze verhuizing kunnen de aantallen dwergvleermuizen in het seizoen sterk schommelen. Het aantal bewoners van een kraamkamer kan variëren van enkele tot meer dan honderd dieren. Vrijwel alle vrouwtjes in een kraamkolonie krijgen in de maand juni één jong; soms worden er tweelingen geboren. Ook komen in de maanden juli en augustus nog wel eens verlate jongen ter wereld. De vrouwtjes voeden hun (eigen) jongen met melk. Binnen drie weken na de geboorte beginnen de jongen te vliegen en na ongeveer zes weken houden de vrouwtjes op met de verzorging. De jonge vleermuizen moeten vanaf dat moment voor zichzelf zorgen. Dan vallen de meeste kolonies uiteen.

Vleermuizen verblijven ‘s winter veelal in grotten, bunkers, forten en oude ijskelders. Dwergvleermuizen daarentegen overwinteren als groep of als eenling in nauwelijks toegankelijke winterverblijven, zoals spouwmuren en boomholten. Soms worden groepen overwinterende dieren aangetroffen tijdens restauratiewerkzaamheden van gebouwen en in de Zuid-Limburgse kalksteen groeven. Vleermuizen die onder ongunstige omstandigheden overwinteren, kunnen bij het invallen van strenge vorst op zoek gaan naar betere verblijfplaatsen. Hierdoor worden zij soms op ongebruikelijke plaatsen in en om gebouwen gevonden.

Vorige pagina       Begin van pagina      Homepagina